Czasami zdarza się tak, że nie ma innego wyjścia, trzeba przedłożyć administracji państwowej, lokalnej, wymiarowi sprawiedliwości, kadrom w firmie (i można by długo wymieniać komu jeszcze) tłumaczenie poświadczone. Co to dokładnie oznacza i kto je poświadcza, o tym w dzisiejszym wpisie.
Tłumaczenie poświadczone to oficjalne przełożenie tekstu z dokumentu w języku wyjściowym na język docelowy. Przypuśćmy, że dla potrzeb dzisiejszego wpisu weźmiemy na warsztat tłumaczenie z języka francuskiego na język polski. Taki dokument nazywamy poświadczonym lub uwierzytelnionym, a czynności uwierzytelnienia dokonuje tłumacz przysięgły w tym przypadku języka francuskiego.
Kim jest tłumacz przysięgły?
To osoba biegle władająca danym językiem obcym i macierzystym, która na znak swojej biegłości w językach, z pozytywnym wynikiem zdała egzamin państwowy. Zdany egzamin oznacza zaproszenie do Ministerstwa Sprawiedliwości na zaprzysiężenie. To, czy tłumacz złożył przysięgę, można sprawdzić, konsultując listę tłumaczy przysięgłych.
OBOWIĄZKOWE ELEMENTY TŁUMACZENIA POŚWIADCZONEGO
Muszą obowiązkowo znaleźć się na dokumencie tłumaczenia poświadczonego:
- Nagłówek, stwierdzający, z jakiego języka dokonano tłumaczenia, np.: Tłumaczenie poświadczone z języka francuskiego, będące niejako busolą dla odbiorcy tłumaczenia.
- Stopka, funkcjonująca także jako formuła poświadczająca, obfitująca w niezbędne elementy składowe, takie jak:
- Imię i nazwisko tłumacza przysięgłego. Tego komentować nie trzeba.
- Informacja o rodzaju dokumentu w języku wyjściowym. W praktyce tłumacz oznajmia w tym miejscu, czy zleceniodawca przedłożył do tłumaczenia oryginał dokumentu, czy też jego kopię.
- Numer TP. To nic innego jak numer, pod jakim tłumacz został wpisany na listę prowadzoną przez wspomniane wcześniej Ministerstwo Sprawiedliwości. (Tak przy okazji numer zdradza rok zaprzysiężenia tłumacza).
- Numer repertorium. Każdy tłumacz przysięgły jest zobowiązany prowadzić wykaz sporządzonych tłumaczeń. W formule poświadczenia umieszcza unikalny numer, pod którym wpisał zlecenie tłumaczenia do wykazu.
- Data i miejsce wykonania tłumaczenia. Także nie wymaga komentarza.
- Odcisk pieczęci tłumacza przysięgłego. I to nie jest zwykła pieczątka wyrobiona w punkcie ksero. Wykonanie pieczęci zleca się Mennicy Polskiej. Z kolei sama pieczęć też zawiera kilka istotnych informacji:
- imię i nazwisko tłumacza przysięgłego,
- język, do którego tłumaczenia zdobył uprawnienia,
- numer na liście tłumaczy przysięgłych Ministerstwa Sprawiedliwości.
- Podpis tłumacza. Własnoręczny. Taki sam jak wzór podpisu tłumacza, który jest przesyłany po zaprzysiężeniu do Ministerstwa Sprawiedliwości i, przy każdej grubszej zmianie adresu, do Urzędu Marszałkowskiego danego województwa.
FAKULTATYWNE ELEMENTY TŁUMACZENIA POŚWIADCZONEGO
Instytucja nawiasu kwadratowego
Dokument może zawierać wszelkie uwagi tłumacza. Utarło się, że uwagi pojawiają się w dokumencie ujęte w kwadratowy nawias i zapisywane kursywą. Uwagi mogą dotyczyć czytelności czy poprawności dokumentu. Kwadratowy nawias i kursywa są doskonałym rozwiązaniem do opisu samego dokumentu. Jeśli znajdują się na nim znaki wodne, pieczątki, pieczęcie, suche pieczęcie, podpisy, odręczne uwagi, elementy graficzne, o ich istnieniu tłumacz informuje odbiorcę właśnie przez dodanie uwagi w kwadratowym nawiasie.
Co nie może znaleźć się w tłumaczeniu?
Tłumacz przysięgły nie może w żaden sposób ingerować w treść dokumentu. Nawet przy świadomości, że w dokumencie jest błąd, nie jest rolą tłumacza jego korygowanie. Może posłużyć się nawiasem kwadratowym i zasygnalizować pomyłkę. Ja czasami posługuję się łacińskim [sic], żeby uświadomić odbiorcę, który nie zna przecież języka wyjściowego, że zapis w tłumaczeniu jest oryginalną ortografią, a błąd nie wynika z mojej nierozwagi w tłumaczeniu.
Kolejnym elementem, który nie może się znaleźć w przetłumaczonym dokumencie, jest kopiowanie grafiki, zamieszczenie zdjęcia czy zrzutu ekranu. Do zasygnalizowania ich obecności wiemy już, że służy kwadratowy nawias i adnotacja kursywą.
Jeszcze jedną rzeczą, której nie napotkamy w prawidłowo sporządzonym tłumaczeniu poświadczonym, jest tłumaczenie frazy z innego języka. Jeśli jestem wyłącznie tłumaczem przysięgłym języka francuskiego, nie mam uprawnień przetłumaczenia żadnego słowa z języka angielskiego, nawet jeśli prywatnie rozumiem anglojęzyczny wpis. Tu znów tłumacz może wykorzystać kwadratowy nawias i zasygnalizować: [wpis w języku obcym].
Nowość
Od kilku lat obserwujemy odejście od papierowych form dokumentów na korzyść ich elektronicznej wersji. Tendencja wpłynęła również na pracę tłumacza przysięgłego. I tak zaktualizowana Ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego pozwala na podpisywanie tłumaczeń poświadczonych za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego (KPE). Należy zwrócić w tym momencie uwagę, że takie tłumaczenie jest ważne tylko w wersji elektronicznej, po wydrukowaniu traci autentyczność. Na wszelki wypadek klient może zlecić obie formy tłumaczenia: papierową i elektroniczną.
Tłumaczenie poświadczone to dokument o szczególnym statusie prawnym. Wyróżnia się obowiązkowymi elementami, takimi jak nagłówek, formuła poświadczająca, odcisk pieczęci oraz podpis tłumacza przysięgłego. Dodatkowo może zawierać elementy fakultatywne, zapisane w nawiasie kwadratowym i kursywą. Tłumaczenie poświadczone może być sporządzone zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, jeśli zostanie opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Do sporządzenia tłumaczenia poświadczonego uprawnieni są jedynie tłumacze, figurujący na liście tłumaczy przysięgłych Ministerstwa Sprawiedliwości.
Jeśli potrzebujecie Państwo tłumaczenia poświadczonego, zapraszam do kontaktu.
